Dab tsi yog Cov kauj ruam ntawm Kev Tshawb Fawb

Dab tsi yog cov kauj ruam ntawm txoj kev tshawb fawb
Dab tsi yog cov kauj ruam ntawm txoj kev tshawb fawb
Dab tsi yog Cov kauj ruam ntawm Kev Tshawb Fawb 1

Dab tsi yog cov kauj ruam ntawm txoj kev tshawb fawb

Cov kws tshawb fawb tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws li cas? Lawv siv cov txheej txheem hu ua txoj kev tshawb fawb los kawm txog ntau yam ntawm tib neeg xav li cas thiab coj tus cwj pwm. Cov txheej txheem no tsis tsuas yog tso cai rau cov kws tshawb fawb los tshawb xyuas thiab nkag siab txog cov xwm txheej ntawm kev puas siab puas ntsws sib txawv tab sis kuj muab cov kws tshawb fawb thiab lwm tus txoj hauv kev los qhia thiab sib tham txog cov txiaj ntsig ntawm lawv cov kev tshawb fawb.

Txoj Kev Tshawb Fawb yog dab tsi?

Dab tsi yog qhov scientific txoj kev thiab nws siv li cas hauv psychology? Txoj kev tshawb fawb yog qhov tseem ceeb ntawm cov txheej txheem ib ntus uas cov kws tshawb fawb tuaj yeem ua raws los txiav txim seb puas muaj qee yam kev sib raug zoo ntawm ob lossis ntau qhov sib txawv.

Psychologists thiab lwm cov kws tshawb fawb txog kev sib raug zoo tsis tu ncua qhia cov lus piav qhia rau tib neeg tus cwj pwm. Nyob rau theem tsis raug ntau, tib neeg txiav txim siab txog qhov kev xav, kev txhawj xeeb, thiab kev ua ntawm lwm tus nyob rau txhua hnub.

Thaum cov kev txiav txim niaj hnub peb txiav txim siab txog tib neeg tus cwj pwm yog cov ntsiab lus thiab cov lus piav qhia, cov kws tshawb fawb siv txoj hauv kev tshawb fawb los kawm txog kev puas siab puas ntsws hauv lub hom phiaj thiab txoj hauv kev. Cov txiaj ntsig ntawm cov kev tshawb fawb no feem ntau tau tshaj tawm hauv xov xwm nrov, uas ua rau ntau tus xav tsis thoob tias yuav ua li cas lossis yog vim li cas cov kws tshawb fawb tuaj txog ntawm cov lus xaus lawv tau ua.

Yuav kom nkag siab tiag tiag li cas psychologists thiab lwm cov kws tshawb fawb txog cov lus xaus no, koj yuav tsum paub ntau ntxiv txog cov txheej txheem tshawb fawb uas siv los kawm txog kev puas siab puas ntsws thiab cov kauj ruam yooj yim uas tau siv thaum ua txhua yam kev tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws. Los ntawm kev paub txog cov kauj ruam ntawm txoj kev tshawb fawb, koj tuaj yeem nkag siab zoo dua cov txheej txheem cov kws tshawb fawb mus txog los ntawm kev txiav txim siab txog tib neeg tus cwj pwm.

Yog vim li cas thiaj siv cov kauj ruam ntawm txoj kev tshawb fawb

cov cov hom phiaj ntawm kev tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws yog los piav, piav qhia, kwv yees thiab tej zaum cuam tshuam txog kev puas siab puas ntsws lossis kev coj cwj pwm. Yuav kom ua tau li no, psychologists siv txoj kev tshawb fawb los tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws. Txoj kev tshawb fawb yog cov txheej txheem thiab cov txheej txheem uas tau siv los ntawm cov kws tshawb fawb los tsim cov lus nug, sau cov ntaub ntawv, thiab ua kom tiav.

Lub hom phiaj ntawm kev tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws yog dab tsi? Cov kws tshawb fawb nrhiav tsis tsuas yog piav qhia txog tus cwj pwm thiab piav qhia vim li cas cov cwj pwm no tshwm sim; lawv kuj siv zog los tsim kev tshawb fawb uas siv tau los kwv yees thiab txawm hloov tib neeg tus cwj pwm.

Cov ntsiab lus tseem ceeb kom paub

Ua ntej koj pib tshawb txog cov txheej txheem kev tshawb fawb, muaj qee cov ntsiab lus tseem ceeb thiab cov ntsiab lus uas koj yuav tsum paub txog.

  • Kwv txiaj: Kev kawm paub txog kev sib raug zoo ntawm ob lossis ntau qhov sib txawv.
  • nce mus nce los: Ib qho tseem ceeb lossis lub ntsiab lus uas tuaj yeem hloov pauv hauv txoj kev pom tau thiab ntsuas tau.  
  • Cov Lus Txhais Kev Ua Haujlwm: Cov lus piav qhia tag nrho ntawm qhov kev hloov pauv tau txhais li cas, lawv yuav raug siv li cas, thiab lawv yuav ntsuas li cas.

Cov kauj ruam ntawm txoj kev tshawb fawb

Thaum cov kev tshawb fawb tshawb fawb tuaj yeem sib txawv, cov no yog cov kauj ruam yooj yim uas cov kws tshawb fawb thiab cov kws tshawb fawb siv thaum tshawb xyuas tib neeg tus cwj pwm.

Kauj Ruam 1. Ua Kev Pom Zoo

Ua ntej tus kws tshawb fawb tuaj yeem pib, lawv yuav tsum xaiv lub ntsiab lus los kawm. Thaum ib cheeb tsam ntawm kev txaus siab tau raug xaiv, cov kws tshawb fawb yuav tsum ua tib zoo tshuaj xyuas cov ntaub ntawv uas twb muaj lawm ntawm qhov kev kawm. Qhov kev tshuaj xyuas no yuav muab cov ntaub ntawv tseem ceeb txog yam uas twb tau kawm lawm txog lub ntsiab lus thiab cov lus nug tseem yuav tau teb.

Kev tshuaj xyuas cov ntaub ntawv tuaj yeem suav nrog saib ntau cov ntaub ntawv sau los ntawm ob phau ntawv thiab cov ntawv xov xwm kev kawm hnub rov qab xyoo lawm. Cov ntaub ntawv tseem ceeb uas tau sau los ntawm tus kws tshawb fawb yuav raug nthuav tawm nyob rau hauv nqe lus qhia txog qhov kawg ntawm kev tshawb fawb tau luam tawm. Cov ntaub ntawv keeb kwm yav dhau los no tseem yuav pab tus kws tshawb fawb nrog thawj kauj ruam tseem ceeb hauv kev kawm txog kev puas siab puas ntsws - tsim cov kev xav.

Kauj Ruam 2. Nug ib lo lus nug

Thaum tus kws tshawb fawb tau pom ib yam dab tsi thiab tau txais qee cov ntaub ntawv keeb kwm yav dhau los ntawm lub ncauj lus, cov kauj ruam tom ntej yog nug ib lo lus nug. Tus kws tshawb fawb yuav tsim ib qho kev xav, uas yog kev kawm paub txog kev sib raug zoo ntawm ob lossis ntau qhov sib txawv

Piv txwv li, tus kws tshawb fawb yuav nug ib lo lus nug txog kev sib raug zoo ntawm kev pw tsaug zog thiab kev kawm. Cov tub ntxhais kawm uas tau pw tsaug zog ntau puas ua tau zoo dua ntawm kev xeem hauv tsev kawm?

Txhawm rau tsim cov kev xav zoo, nws yog ib qho tseem ceeb uas yuav tau xav txog cov lus nug sib txawv uas koj yuav muaj txog ib lub ntsiab lus. Koj kuj yuav tsum xav txog seb koj tuaj yeem tshawb xyuas qhov ua li cas. Falsifiability yog ib feem tseem ceeb ntawm txhua qhov kev xav tau. Hauv lwm lo lus, yog tias qhov kev xav tsis tseeb, yuav tsum muaj txoj hauv kev rau cov kws tshawb fawb los ua pov thawj tias nws yog cuav.

Kauj ruam 3. Ntsuam xyuas koj qhov kev xav thiab sau cov ntaub ntawv

Thaum koj muaj ib qho kev xav zoo, cov kauj ruam tom ntej ntawm txoj kev tshawb fawb yog muab qhov kev sim no los ntawm kev sau cov ntaub ntawv. Cov txheej txheem tseeb siv los tshawb xyuas qhov kev xav yog nyob ntawm seb qhov twg tau kawm. Muaj ob hom kev tshawb fawb uas tus kws kho hlwb yuav siv tau - kev tshawb fawb piav qhia lossis kev tshawb fawb sim.

Kev tshawb fawb piav qhia feem ntau yog siv thaum nws yuav nyuaj lossis txawm tias tsis yooj yim sua kom tswj tau qhov hloov pauv hauv nqe lus nug. Piv txwv ntawm kev tshawb fawb piav qhia muaj xws li cov ntaub ntawv tshawb fawb, naturalistic kev soj ntsuam, thiab kev tshawb fawb txog kev sib raug zoo. Kev tshawb fawb hauv xov tooj uas feem ntau siv los ntawm cov neeg lag luam yog ib qho piv txwv ntawm kev tshawb fawb piav qhia.

Kev tshawb fawb txog kev sib txheeb muaj ntau heev hauv kev tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws. Thaum lawv tsis tso cai rau cov kws tshawb fawb los txiav txim qhov ua rau-thiab-tshuaj, lawv ua kom pom kev sib raug zoo ntawm qhov sib txawv thiab ntsuas lub zog ntawm cov kev sib raug zoo. 

Muaj kev tshawb nrhiav yog siv los tshawb nrhiav kev sib raug zoo ntawm ob lossis ntau qhov sib txawv. Hom kev tshawb fawb no suav nrog kev tswj hwm tus kheej ywj pheej variable thiab tom qab ntawd ntsuas qhov cuam tshuam uas nws muaj nyob rau hauv ib qho kev txhais depend kuj sib txawv thiab. Ib qho txiaj ntsig tseem ceeb ntawm txoj kev no yog tias nws tso cai rau cov kws tshawb fawb los txiav txim siab tias kev hloov pauv hauv ib qho kev hloov pauv tiag tiag ua rau muaj kev hloov pauv hauv lwm qhov.

thaum kev sim psychology feem ntau yog complex, a sim sim yooj yim yog qhov yooj yim yooj yim tab sis tso cai rau cov kws tshawb fawb los txiav txim qhov ua rau-thiab-tshuaj cuam tshuam kev sib raug zoo ntawm qhov sib txawv. Feem ntau cov kev sim yooj yim siv a tswj pab pawg (cov uas tsis tau txais kev kho mob) thiab ib pawg sim (cov uas tau txais kev kho mob).

Kauj Ruam 4. Tshawb xyuas cov txiaj ntsig thiab kos cov lus xaus

Thaum tus kws tshawb fawb tau tsim txoj kev tshawb fawb thiab sau cov ntaub ntawv, nws yog lub sijhawm los tshuaj xyuas cov ntaub ntawv no thiab kos cov lus xaus txog qhov tau pom. Siv cov ntaub ntawv txheeb cais, cov kws tshawb fawb tuaj yeem sau cov ntaub ntawv, txheeb xyuas cov txiaj ntsig, thiab kos cov lus xaus raws li cov pov thawj no.

Yog li cas tus kws tshawb fawb txiav txim siab seb cov txiaj ntsig ntawm kev tshawb fawb txhais li cas? Tsis tsuas yog muaj peev xwm txheeb xyuas kev txheeb xyuas txhawb (lossis tsis lees paub) tus kws tshawb fawb qhov kev xav; Nws tseem tuaj yeem siv los txiav txim siab seb qhov kev tshawb pom muaj txiaj ntsig zoo li cas.

Thaum cov txiaj ntsig tau hais tias yog qhov tseem ceeb, nws txhais tau tias nws tsis zoo li cov txiaj ntsig no yog vim muaj caij nyoog.

Raws li cov kev soj ntsuam no, cov kws tshawb fawb yuav tsum txiav txim siab seb qhov txiaj ntsig txhais li cas. Qee qhov xwm txheej, kev sim yuav txhawb nqa qhov kev xav, tab sis nyob rau lwm qhov, nws yuav tsis txhawb qhov kev xav.

Yog li yuav ua li cas yog tias cov txiaj ntsig ntawm kev sim kev puas siab puas ntsws tsis txhawb tus kws tshawb fawb qhov kev xav? Qhov no puas txhais tau tias qhov kev kawm tsis muaj nqis? Tsuas yog vim qhov kev tshawb pom tsis txhawb qhov kev xav tsis tau txhais hais tias qhov kev tshawb fawb tsis muaj txiaj ntsig lossis cov ntaub ntawv. Qhov tseeb, qhov kev tshawb fawb no ua lub luag haujlwm tseem ceeb hauv kev pab cov kws tshawb fawb tsim cov lus nug tshiab thiab kev xav los tshawb nrhiav yav tom ntej.

Tom qab cov lus xaus tau kos, cov kauj ruam tom ntej yog qhia cov txiaj ntsig nrog rau lwm tus hauv zej zog kev tshawb fawb. Qhov no yog ib feem tseem ceeb ntawm cov txheej txheem vim hais tias nws pab txhawb rau tag nrho cov kev paub hauv paus thiab tuaj yeem pab lwm tus kws tshawb fawb nrhiav txoj hauv kev tshiab los tshawb nrhiav.

Kauj Ruam 5. Qhia qhov tshwm sim

Cov kauj ruam kawg hauv kev kawm txog kev puas siab puas ntsws yog qhia cov kev tshawb pom. Qhov no feem ntau yog ua los ntawm kev sau cov lus piav qhia ntawm txoj kev tshawb fawb thiab luam tawm tsab xov xwm hauv phau ntawv xov xwm kev kawm lossis kev tshaj lij. Cov txiaj ntsig ntawm kev tshawb fawb txog kev puas siab puas ntsws tuaj yeem pom hauv cov ntawv txheeb xyuas cov phooj ywg xws li Psychological Bulletin, lub Phau ntawv Journal ntawm Social PsychologyKev Loj Hlob Psychology, thiab ntau lwm tus.

Cov qauv ntawm ib phau ntawv xov xwm kab lus ua raws li ib hom ntawv teev tseg uas tau piav qhia los ntawm tus Koom Haum Hmoob Kev Puas Siab Ntsws (APA). Hauv cov ntawv no, cov kws tshawb fawb:

  • Muab keeb kwm luv luv thiab keeb kwm yav dhau los ntawm kev tshawb fawb yav dhau los
  • Qhia lawv hypothesis
  • Qhia seb leej twg tau koom nrog hauv txoj kev tshawb fawb thiab seb lawv raug xaiv li cas
  • Muab cov lus txhais ua haujlwm rau txhua qhov sib txawv
  • Piav qhia txog kev ntsuas thiab cov txheej txheem uas tau siv los sau cov ntaub ntawv
  • Piav seb cov ntaub ntawv khaws tseg tau txheeb xyuas li cas
  • Sib tham seb cov txiaj ntsig txhais li cas

Vim li cas cov ntaub ntawv ntxaws ntxaws ntawm kev kawm txog kev puas siab puas ntsws tseem ceeb heev? Los ntawm kev piav qhia meej txog cov kauj ruam thiab cov txheej txheem siv thoob plaws hauv txoj kev tshawb fawb, lwm cov kws tshawb fawb tuaj yeem ua tau coj mus ua dua qhov tshwm sim. Cov txheej txheem editorial ua hauj lwm los ntawm kev kawm ntawv thiab kev sau ntawv xov xwm xyuas kom meej tias txhua tsab xov xwm uas xa mus undergoes ib tug meej kev soj ntsuam ntawm cov phooj ywg, uas yuav pab tau kom paub tseeb tias txoj kev tshawb no suab zoo scientific.

Ib zaug luam tawm, txoj kev tshawb no dhau los ua ib qho ntawm cov puzzle uas twb muaj lawm ntawm peb lub hauv paus kev paub ntawm lub ncauj lus ntawd.

Cov Lus Tshaj Xwm